به گزارش مانلی پرواز، اگر در قطار، هواپیما و یا کشتی نماز بخواند حکمش چیست؟

نماز در این وسایل نقلیه اشکال ندارد ولى به هنگام تغییر قبله در نمازهاى واجب باید در صورت امکان با چرخیدن جهت قبله را ‌حفظ کنید البته در حال چرخیدن باید از قرائت و یا ذکر سکوت کنید.‌ در ادامه مطلب از حضرات آیت ا... نظراتی را ارائه می دهیم.

مطابق نظر آیت الله خامنه ای

س: در برخى موارد، زائران بیت‏ اللّه الحرام یا سایر مسافران، وقت نماز در هواپیما هستند، با توجه به این‏که نماز در هواپیما معمولاً مانع استقرار و طمأنینه نیست، در صورتى که سایر شرایط، مثل قیام و قبله و رکوع و سجود مراعات شود، آیا در صورت علم یا احتمال این‏که پیش از اتمام وقت نماز به مقصد مى‏رسند و مى‏توانند نماز را پس از پیاده شدن از هواپیما بخوانند، نماز در هواپیما کفایت مى‏کند یا باید تأخیر بیندازند و در صورتى که نماز را در آن حال خواندند و پیش از اتمام وقت نماز پیاده شدند، اعاده نماز لازم است یا نه؟
ج) با تمکّن از استقرار و استقبال قبله، نماز صحیح و مجزى است، بلکه جهت درک فضیلت اوّل وقت افضل است.

س: در هواپیما به چه سمتى باید نماز بخوانیم؟
ج) اگر نتوانید ـ ولو با سؤال از مأموران داخل هواپیما ـ قبله را مشخص کنید، به هر سمتى که گمان دارید که سمت قبله است، نماز بخوانید. و در صورت شک و وسعت وقت، نماز را باید به چهار سمت بخوانید و در تنگى وقت به میزانى که فرصت دارید.

س: خواهشمند است حکم نماز خواندن در قطار هواپیما و کشتى را بیان فرمایید؟
ج) نماز در این وسایل نقلیه اشکال ندارد ولى به هنگام تغییر قبله در نمازهاى واجب باید در صورت امکان با چرخیدن جهت قبله را ‏حفظ کنید البته در حال چرخیدن باید از

حضرت آیت الله مکارم شیرازی
نماز در وسایل متحرک [شرط دوم: استقرار داشتن نماز گزار در آن مکان ]

پرسش : آیا نماز خواندن در وسایلی که در حال حرکت هستند (مانند قطار ، هواپیما و…) جایز می باشد؟

پاسخ : اگر مکان نمازگزار متحرّک باشد بطورى که نتواند کارهاى نماز را بطور عادى انجام دهد، نماز او باطل است بنابراین، نماز خواندن در کشتى و قطار و مانند آن اگر بتواند کارهاى نماز را صحیح انجام دهد اشکال ندارد و اگر از جهت تنگى وقت یا ضرورت دیگرى ناچار باشد نماز را در کشتى و اتومبیل و مانند آن بخواند و قبله دائماً در حال تغییر باشد باید تا آنجا که مى‏تواند به طرف قبله برگردد و در حال برگشتن به سوى قبله چیزى نخواند.

مسأله 217ـ مکانى که انسان بر آن نماز مى خواند باید داراى شرایط زیر باشد: …ب) بى حرکت باشد (مانند اتومبیل در حال حرکت نباشد; ولى در قطار و هواپیما اگر انسان بتواند تعادل خود را حفظ کند و سمت قبله را مراعات نماید نماز خواندن مانعى ندارد). احکام زنان.
حکم نماز مسافرین هوایی

پرسش : وقتی با هواپیما مسافرت می کنم تا هنگام رسیدن به مقصد، هوا روشن می شود برای نماز صبح چه باید کرد؟
پاسخ : در صورتی که می ترسید آفتاب طلوع کند در همان هواپیما به همان حالت که هستید نماز را بخوانید سپس احتیاطاً آن را قضا کنید.
تغییر جهت قبله در کشتی و قطار

پرسش : هنگامى که کشتى یا قطار در حال حرکت مى باشد و اشخاص اقامه نماز مى کنند در صورتى که از قبله منحرف شوند وظیفه آنها چیست؟
پاسخ : نماز خواندن در کشتى و قطار و مانند آن اگر بتواند کارهاى نماز را صحیح انجام دهد اشکال ندارد و اگر از جهت تنگى وقت یا ضرورت دیگرى ناچار باشد نماز

مطابق نظر آیت الله سیستانی

پرسش: نماز را در هواپیما چگونه باید خواند؟
پاسخ: اگر مکلف با هواپیما سفر کند ، و بخواهد در آن نماز بخواند ، در صورتى که بتواند به هنگام نماز رو به قبله بودن و استقرار داشتن و دیگر شرایط را رعایت کند ، نمازش صحیح است ، و گرنه در صورتى که وقت داشته باشد و بتواند پس از خروج از هواپیما نماز واجد شرایط را بجاى آورد ، ـ بنابر احتیاط ـ نمازش در هواپیما صحیح نیست . لکن اگر وقت تنگ باشد ، واجب است نماز را درون هواپیما بجاى آورد و در آن صورت اگر جهت قبله را بداند ، باید بدان جهت نماز بخواند و نمازش بدون رعایت قبله ـ جز در حال ضرورت ـ صحیح نیست ، و در این حال باید هرگاه هواپیما از سمت قبله منحرف شد ، بدان سو رو کند ، و در هنگام انحراف از قبله ، از قراءت و ذکر دست بکشد ، و اگر نتواند به عین قبله توجه کند ، باید سعى کند بیش از (نود) درجه از قبله منحرف نشود ، و اگر جهت قبله را نداند ، باید بکوشد آن را مشخص کند و طبق ظنّ خود عمل نماید ، و اگر نتواند ظن بدست آورد کافى است نماز را به هر جهتى که احتمال میدهد قبله در آن باشد ، بجاى آورد . گر چه احتیاط مستحب آن است که نماز را به چهار جهت بجاى آورد . این در جایى است که بتواند با شناخت قبله رو به قبله باشد و اگر جز در تکبیرة الاحرام نتواند ، بدان اکتفا کند و اگر اصلاً نتواند ، شرط استقبال ساقط میشود .و جایز است انسان قبل از وقت نماز اختیاراً با هواپیما مسافرت کند ، هر چند بداند در هواپیما ناچار به نماز فاقد شرط استقبال و استقرار خواهد شد .
پرسش: در قطار و یا اتومبیل چگونه نماز بخوانیم ؟ تنها خم شدن کافی است و یا بر چیزی باید سجده کرد؟
پاسخ: نماز را تا حد توان، باید آنگونه خواند که شخص مختار می خواند پس لازم است در همه حالات نماز، قبله و سایر شرایط را رعایت کند و در صورت عدم امکان، در تکبیرة الاحرام. و اگر در آن حال هم میسر نباشد شرط رو به قبله بودن هم ساقط می شود هم چنان که در صورت امکان باید رکوع و سجود کامل کرد مثلاً در راهرو قطار و اتوبوس نماز گزارد و اگر میسر نشد به اندازه ای که اسم رکوع و سجود صدق کند خم شود کافی است و اگر آن هم ممکن نشد مختصر خم شدن کفایت می کند.
استفتائات آیت الله سیستانی.
مسئله 66ـ فقهاء فرموده اند: نماز به هیچ وجه ساقط نمی شود نه در مسافرت و نه در وطن و اگر وقت نماز تنگ شد، مسلمان باید آن را با جا آورد، در هواپیما، کشتی، اتومبیل، قطار، در حال توقف، یا در حال حرکت، در سالن انتظار، در پارک عمومی، در راه، در کارخانه و در هر جای دیگر.
مسئله 67ـ اگر مسافری در هواپیما، اتومبیل، قطار و امثال آن، نتوانست ایستاده نماز گزارد نشتسته نماز می خواند و اگر رو به قبله نتوانست بایستد به سمتی که گمان دارد قبله است می ایستد و نماز می گزارد و اگر جهتی را نتوانست ترجیح دهد به سمت و سو که خواست می تواند نماز بخواند و اگر جز در حال تکبیرة الاحرام نتوانست رو به قبله بایستد به همان اندازه کفایت می کند. فصل 4 نماز – فقه برای غرب نشینان .

g.a.a.v